Bij guur en stormachtig weer wil ik na een ‘tegenwindwandeling’ nog eens lekker genieten van een heerlijk Zeeuws mosselgerecht. Hė, winter en mosselen ? Jazeker, stoer en met seizoensgroenten gecombineerd passen ze heel goed bij de winter. En ze zijn nog volop te verkrijgen. Dus allemaal aan de Zeeuwse Wintermosselen.
Om mosselen ook rond deze tijd van het jaar op het netvlies van de liefhebbers te houden introduceerde mosselkweker Neeltje Jans Mosselen in 2016 de Wintermosselen.
De mannen van Neeltje Jans vonden dat je met stoere Winterse combinaties zoals zuurkool met spek met de Zeeuwse schelpen zeker ook in het koude seizoen een gezonde en smaakvolle maaltijd op tafel kunt zetten.
‘Daar aan de kust, de Zeeuwse kust’
Het Zwarte Goud van Zeeland, zo worden de Zeeuwse mosselen ook wel genoemd. Het hoort gewoon bij elkaar ‘Mosselen en Zeeland’. De mosselen van BlØf ’s beroemde song ‘Daar aan de Kust, de Zeeuwse Kust’ staan op de menu’s van eetcafés en restaurants, spelen de hoofdrol in films en pronken als stoere bronzen beelden in de mosseldorpen Bruinisse en Philippine.
BOEREN VAN DE ZEE
Al heel lang voor de tijd van de huidige mosselzaadinvanginstallaties
(leuk scrabblewoord!) en de moderne mosselkotters werden mosselen ook al ‘verzameld’: tijdens eb op droogvallende zandbanken en wilde mosselbanken. Natuurlijk werden ze gelijk opgegeten. Pas later in de 15de eeuw werden ze ook verhandeld en vanuit de Zeeuwse binnenwateren naar Vlaanderen of Brabant gebracht. Vanaf de negentiende eeuw begon de kweek en sinds 1870 bestaat de ‘mosselcultuur’ in Zeeland. Toen volgden reglementen en scheepsnummers om “moordvisscherij” tegen te gaan. En werden er zelfs ‘mosseloorlogen’ gevoerd over de meest gewilde mosselbanken met het zwarte goud in de Oosterschelde, Grevelingen en de Voordelta.
Waren het dus vroeger verzamelaars, nu worden de mosselkwekers ook wel de boeren van de zee genoemd. Zij zaaien, wieden en oogsten en zijn net als de boeren van het land afhankelijk van het soms grillige spel van de natuur. En ze werken bij weer en wind, kou en regen.
GEZOND
De mossel is niet alleen lekker, hij is ook supergezond. Het is een soort superfood, vol vitamines, mineralen, jodium, omega-3 vetzuren en eiwitten. Hij is licht verteerbaar, calorie-arm, bevat weinig cholestorol en het weinige vet (slechts 1 procent) is meervoudig onverzadigd. Het jodium is goed voor de schildklier. De omega-3 vetzuren zijn heel goed voor je hersenen en hart.
En voor de wintertijd ook mooi meegenomen de omega-3 vetzuren zijn heel goed tegen depressie.
“In Japan en andere landen waar veel voedsel zoals vis, mosselen en andere schaal- en schelpdieren wordt gegeten dat rijk is aan omega-3 vetzuren, wonen weinig depressieve mensen, is uit onderzoek gebleken.“
DE ‘R’ VAN HET SEIZOEN
Vroeger werden mosselen bijna alleen gegeten in de maanden met de ‘r’ erin, dat had alles te maken met het vervoer en de bewaarmogelijkheden van de mosselen. Nadat ze geoogst waren, moesten ze namelijk gelijk of in ieder geval zo snel mogelijk gegeten worden, omdat de vissers en winkels niet over voldoende mogelijkheden beschikten om de mosselen vers te houden bij hogere temperaturen. Maar sinds gekoeld vervoer en opslag beschikbaar is, zijn de mosselen van begin van de zomer tot en met maart verkrijgbaar. Daarna willen ze even met rust worden gelaten om zich voort te kunnen planten en aan te sterken.
“Dus de ‘r ‘ klopt maar dan wel die van het seizoen: mosselen zijn er in de zomer, herfst en winter en niet in de lente.“
WIST JE DAT
De mossel een baard en lippen heeft?
Met de zogenaamde byssusdraad (de baard) zit de mossel vast aan de banken. Lippen zijn de randen aan de binnenkant de schelp.
De lippen van de Spaanse en Franse mossel overigens zwart zijn en die van de Zeeuwse mossel bleek?
Dat mossel ook last van pokken kan hebben?
De mossel zelf wordt er niet ziek van, maar we willen de harde aangroeisels liever niet op ons bord hebben. Mosselpokken zijn kleine schelpjes die zich op de schelp vasthechten.
De kleur van het mosselvlees niets zegt over de smaak?
Zoals wij blond, rood of donker zijn, komt ook de mossel in verschillende kleuren voor. Dit heeft niets met smaak te maken. De oranjegekleurde smaakt net zo lekker als de witbleke.
Een mosselslurper niet aan tafel zit maar aan de mossel?
Een mosselslurper is niet een tafelgenoot die zich laat gaan bij het eten van een mossel, maar een klein wit slakje dat zich vasthecht aan de buitenkant van een mossel. Het slakje is overigens niet hetzelfde als de oesterboorder die gaatjes in een jonge oester boort en de inhoud opeet.
De mosselman uit Scheveningen eigenlijk meer van muffins houdt?
En dan bedoelen we Engelse muffins. Het liedje is namelijk de Nederlandse versie van het kinderversje “Do you know the muffin man?
Recept: Wintermosselen met spitskool en Zeeuws spek
Ingrediënten (2 personen):
1 kg Zeeuwse mosselen, ½ spitskool, in fijne reepjes gesneden, 1 teentje knoflook, geplet 1 sjalot, fijngesnipperd 1 el gezouten boter, 20 g enkele blaadjes salie, peper van de molen, 2 blaadjes laurier, ½ glas witte wijn,
1 scheutje sherry, 2 el zure room, 2 el geroosterde amandelschaafsel (of geroosterde hele witte amandelen), 4 plakjes Zeeuws spek en 2 el kervel, grofgehakt
- Zet een wokpan met wat boter op het vuur en stoof sjalot, spitskool, laurier, knoflook en salie een paar minuten in de pan. Voeg 2 plakjes Zeeuwse spek toe en braad even kort op hoog vuur.
- Voeg de mosselen toe en blus af met de sherry en de wijn.
- Doe er vervolgens de zure room bij en kruid met peper van de molen.
- Laat 5 minuten doorsmoren tot alle mosselen open zijn.
- Werk af met de amandelen, de resten van Zeeuwse spek en de gehakte kervel.
Tip: Wintermosselen smaken ook perfect met zuurkool, spek en ambachtelijk bier met donker stokbrood
Living at the seaside 