Zonnebadend op de zandbanken in de Oosterschelde. Luierend en af en toe het water in om een vers visje te pakken. Met hun kopje net boven water opduikend uit de golven zijn het geliefde fotomodellen, deze kustbewoners van de Zeeuwse wateren. Ze hebben geen moeite met fotografen die het tafereel vastleggen, zolang ze maar op afstand blijven. Vanaf het strand of de dijk met een verrekijker of vanaf de boten van de speciale zeehonden safari’s kun je ze van dichtbij spotten. Vertederend met grote ogen, lange snorharen en een ‘vriendelijke’ uitstraling.
In dit blog weetjes, gedichten, een boekentip en natuurlijk prachtige foto’s van zeehonden in Zeeland.

Zeehond

Het toegeeflijkste lichaam,
het ontoegankelijkste voor de zee;
zijn oren zijn verzonken schelpen,
zijn kijken is nooit afgerond,
hij zwemt in donker water
waar onraad is en prooi;
de leegte van de zee
erkent hij niet, behaaglijk
wentelt hij zich om.

————————————————–
Koos Geerd Uit: Woeste grond, 1992

In Zeeland komen twee soorten zeehonden voor: De gewone en de grijze. De gewone zeehond is het kleinst. Mannetjes worden maximaal twee meter. Ze hebben donkere vlekken op hun grijze, donkerbruine of zwarte vacht. De kop is klein. Zeker in verhouding tot het lichaam. Een grijze zeehond kan tot drie meter lang worden. Hij heeft een rechte snuit en gescheiden neusgaten. 
In het wild kunnen ze tussen 20 en 30 jaar oud worden.

Zeehonden lijken een ideaal leven te hebben. Lekker luieren op de zandbanken en genieten van de zon.
Voor hun neus zo beschikbaar het zeemenu met verse vis.
Ze zijn er weer, gelukkig . Dat was eind jaren ’70 wel anders. De zeehond was vrijwel uitgestorven door jacht, vervuiling en rustverstoring . Maar er kwam verandering: de jacht op zeehonden werd verboden, de zee is veel schoner en de recreatie aan regels gebonden. En zo kwamen ze langzamerhand weer terug. Gewoon op die plaatsen waar ze zich thuis voelen.

Zo vertoeft nu in de Oosterschelde een stabiele groep van rond de 150 dieren. Ze wisselen soms van zee : van de Noordzee en weer terug in de Oosterschelde waarbij ze wonder boven wonder niet gehinderd worden door de stormvloedkering, daar zwemmen ze gewoon door.

Wat eet de zeehond?

Vis, vis, daar houden ze van, per dag ongeveer 5 à 8 kg. De zeehond zoekt vooral naar platvis en bodemvis, die ze uit de diepe geulen halen. Maar ook inktvis, schaaldieren en garnalen gaan er goed in.

Lekker in het water

In tegenstelling tot zijn landnaamgenoot (de hond ) kan de zeehond niet lopen op zijn vinnen waardoor hij aan land zeer log, bijna immobiel is.  Hij voelt hij zich thuis in het water, waar je van die logheid helemaal niets meer terugziet zo snel, wendbaar en acrobatisch zwemt de zeehond.
Daardoor zijn ze in het water ook niet erg bang van mensen, met hun snelheid van 35 kilometer per uur zijn ze door zwemmers niet echt in te halen.

• 

• 

Blaffen en huilen

Of de naam daar vandaan komt? Het geluid van een zeehond wordt omschreven als blaffen.
Jonge zeehonden die hun moeder kwijtraken maken een klagelijk, huilend geluid. Zij worden daarom ‘huilers’ genoemd.
In de zomer, als de jongen geboren worden, is het daarom extra belangrijk dat de zeehonden met rust gelaten worden. De jongen hebben namelijk de hele laag-water-periode nodig om voldoende melk te drinken! Als ze te veel worden verstoord, dan krijgen ze niet genoeg drinken binnen en verzwakken.

Waar zitten ze?

In Zeeland leven de de meeste zeehonden in de Voordelta voor de kust, in de Ooster- en Westerschelde en in het Grevelingenmeer. Ze voelen zich hier thuis omdat er schoon water, rust en ruimte is. Zeehonden hebben vooral ook een voorkeur voor deze gebieden omdat er droogvallende platen zoals de Roggenplaat in de Oosterschelde of de Hooge Platen in de Westerschelde zijn, waarop ze lekker kunnen zonnen.
Dat zonnen doen ze in groepen. Op de platen liggen ze meestal op de steile kant . Als er gevaar dreigt of mensen uit nieuwsgierigheid te dichtbij komen dan is een snelle spurt naar het water voldoende om te ontsnappen.

Spotten

Soms zie je zwemmen dichtbij het strand, af en toe met hun kopje boven water. Maar veel mooier is het om ze op de zandbanken te spotten. Bijvoorbeeld op de Roggenplaat in de Oosterschelde. Vanaf het uitzichtpunt op de Plompe Toren op Schouwen-Duiveland heb je goede kans om ze lekker luierend op de Roggeplaat te te zien. Ook op de Hooge Platen in de Westerschelde bij Breskens zie je soms zeehonden.

Zeehond graag

Het liefst zou mevrouw Despina zeehond zijn.
Springen, poon verschalken, applaus
voor uw lenig spek dat overheerlijk
de kant op kletst, dik verpakt geraamte,
grootogige boksbal vol vis, lekkerbek.
Binnenin zat mevrouw Despina, veilig
in glad vel, waterafstotend vermomd
als onhoekig dier, elegant toegerust voor
poolstorm en schotsen. Lachend heft ze
haar snor boven water, poseert voor
verrekijkers, zont op een zandplaat.
Gooit het leven juichend de lucht in
stuitert ze op zeewaardige kussens
haar vrolijk vet maakt elke landing zacht. 

(Marjoleine de Vos Bron: Zeehond graag/Van Oorschot)

Tip: Zeil mee naar de zeehonden

Vanaf het water zeehonden bekijken? Met het zeilvrachtschip De Vrijbuiter kun je ze van heel dichtbij gaan zien. Je vertrekt in Zierikzee en bent goed drie uur onderweg. Kun je gelijk ook de wind in je haren voelen en aan schipper Wiebe Radstake alles vragen over zijn zeilavonturen op de grote oceaan.
Zo ontmoet je de dieren in hun natuurlijke omgeving. Zonder ze te storen en je komt veel te weten over de natuur in de Oosterschelde!
Om ze in de Westerschelde op de Hooge Platen te spotten kun je op zeehondensafari meezeilen met het zeiljacht Bin-d’r-Biena van schipper Nico Ingels vanuit de haven van Breskens.

BRONNEN: Nationaal Park Oosterschelde Visit Zeeland Zalig Zeeland, PZC
FOTOS zijn van Nationaal Park Oosterschelde, Visit Zeeland , Politie Haringvliet , Carolien Boogaard, Joosfotoos, Martine K , Marjan van Aken , Mieke van Her , Charles Linssen en het Seasides archief.