“Ik loop door ’t polderland, oneindig is het land, oneindig zijn de wegen”,  zo schrijft de dichter Marsman. Achter de dijken ligt dit (oude) polderland met kronkelende dijken, groene weilanden en kreken met klinkende historiscche namen. De Seasides fotografes Annemarie, Gudrun en Nienke gingen op pad in de Zeeuws-Vlaamse polders.
Dit leverde prachtige plaatjes natuurschoon op. Voor dit blog aangevuld met weetjes en verhalen en poldergedichten.
Ontdek en geniet van de andere kant van de seaside.

Kom mee en kijk, achter de dijk,

daar ligt een land, het Zeeuwse land,

waar ’t koren groeit, de klaproos bloeit,

en het water van de kreek

in de warme avondzon rood gloeit.

Polderweetjes

POLDER (Wikipedia) Een polder is een door een of meer waterkeringen omgeven gebied waarvan de waterstand kunstmatig geregeld kan worden. De waterstand binnen een polder is hierdoor meestal lager dan in het omliggende gebied. Een polder wordt beschouwd als een waterstaatkundige eenheid. Dit wil zeggen dat het geen verbinding heeft met het buitenwater. Poldermolens, spuisluizen of gemalen regelen het peil. Zo kan er via een inlaat (vers) water worden binnengelaten. In sommige delen van een polder kan een hoger peil worden gehanteerd; dit wordt meestal geregeld met behulp van stuwen. 

pol·der (de; m; meervoud: polders) door dijken afgescheiden terrein, zodat het buitenwater kan worden gekeerd en het binnenwater (kunstmatig) kan worden afgevoerd

pol·de·ren (polderde, heeft gepolderd) (Nederland) proberen om door overleg de problemen op te lossen

Het houten slingerpad

Waar het houten slingerpad in het polderland
Omlijst door het doorgeschoten riet en water
Wandelend in alle polderrust aan de waterkant
Totdat de stilte wordt beëindigd door gesnater
Bedelende eenden om een oud stukje brood
Snel zwemmend in de richting van de wandelaar
Waar zij zich snaterend laten horen in de sloot
En de wandelaar blijft staan als een mijmeraar
Zonder brood zullen de eenden weer verdwijnen
En wandelt men door over het pad, tot het einde
Om het trekvlotje voort te bewegen met de lijnen
Zo komt men al wiebelend aan, het vlotje deinde
Cees de Baare

Over polders en kwelders

Nederland telt ongeveer 4000 polders. De helft van het polderoppervlak in Europa ligt in Nederland. Bijna heel West- en Noord-Nederland (met uitzondering van de duinen en de eilanden) bestaat uit polderland.
In Zeeland kennen we twee soorten van polderlandschappen:
Jonge zeekleipolders: ontstaan door het indijken van zee-inbraken en/of nieuwe landaanwas.
Oude zeekleipolders: ontstaan door bedijking van bewoonde kweldergebieden

In het gebied ten zuiden van de Nieuwe Waterweg is de Noordzee vanaf 500 v.Chr. via riviermondingen binnengedrongen in het veenlandschap, en heeft daar het getijdengebied (doorsneden door geulen) doen ontstaan dat we nu nog kennen.
Dit gebeurde in fasen. Het veen is door de binnendringende zee bedekt geraakt met een laag zeeklei van ongeveer 1 meter dik. In de geulen is het veen weggeslagen. Delen van het getijdengebied slibden op tot boven gemiddeld hoogwater, en kwamen min of meer permanent droog te liggen. Dat zijn de kwelders.

Een wandeling langs de Zeeuws-Vlaamse kreken

De Zeeuws-Vlaamse kreken vormen één brok gestolde historie en elke keer is het net weer even anders dan je zou denken. Tot je goed gaat kijken. Op Zeeuwse Ankers vond ik een mooie wandeling langs de verschillende kreken. Wandelen jullie mee?

Veel van de huidige kreken zijn oorspronkelijke getijdenkreken die bij de bedijking van een polder nog zo breed en diep waren dat ze als waterpartij zichtbaar bleven. Maar er zijn ook doorbraakkreken, ontstaan tijdens stormvloeden en zelfs kreken die grotendeels door mensen gegraven zijn.

Polder

Je ziet zo’n polder denken
aan het grijzig-groen
beweeg van wilgentwijgen,
het snelle rijgen van
signalen langs het riet,
de simpele overdracht van
sloten op kanalen,
het vastleggen van breedbeeld
luchten in de weke delen 
van een plas en aan het
bedachtzame omspelen van
getande dijken.

Thom Schrijer

Polderland

 Ik loop door ’t polderland 
onder den hellen regen; 
oneindig is het land, 
oneindig zijn de wegen,   

die naar de kimmen gaan; 
in lage hemelstreken 
heerscht tusschen zwarte kreken 
het mistig licht der maan.   

o, dertigstroomenland, 
het volk dat u bewoont 
versombert in krakeelen 
die geld en God verdeelen,
purper en doornenkroon.   

oneindig is het land, 
oneindig zijn de wegen 
die naar de kimmen gaan; 
ik loop den morgen tegen 
in ’t mistig licht der maan.

H.Marsman

Nog even dit

In Zeeland is overigens veel land weer verloren gegaan door dijkdoorbraken en andere overstromingen. Zo kent men 117 bekende verdronken dorpen in Zeeland, waar ik in mijn blogpost Verdronken land een Zeeuws Atlantis over schreef.
Nog meer polderkijkjes en mijn verhaal over de Oud Breskense polder kun je in mijn eerdere blog Polder vinden.

FOTOCREDITS EN BRONNEN
De foto’s in dit blog zijn van Annemarie Bücker, Gudrun Niddy Gunter, Nienke Malipaard en uit het Seasides foto archief. De coverfoto is van Seasides..Het gedicht Polder is van Thom Schrijer. De weetjes over de polders zijn uit Wikipedia , de wandeling langs de kreken is te vinden op Zeeuwse Ankers (Bron: ZEEUWSLANDSCHAP 30-2, 2014) .