Het is een kleine wereld buiten. Het is mistig. De schepen zijn aan het ‘blazen’: een lange stoot geeft het signaal ‘attentie’. Het geluid van de misthoorn, overvliegende kwakende ganzen die je niet ziet maar alleen hoort en natuurlijk het ruisen van de branding in de mist. De Zeeuwse kust is ondergedompeld in een dikke deken van waterdruppeltjes.
En ja, hoor je de mistsignalen dan weet je het zonder naar buiten te kijken: het is mistig.
Voor dit blog heb ik beelden verzameld van een ‘kleine seasidewereld’, interessante weetjes over land en zeemist en natuurlijk ook een passend gedicht. Ook vond ik nog een leuke mistpassage uit een van mijn favoriete jeugdboeken: Huckleberry Finn.

De mist

De mist, onzeker,
dan grauw, dan bleker
hangt om ons heen.
De schim van stranden,
van lage landen,
verzonk, verdween.

Wij turen, turen
door eenzame uren
en dan, een wijl,
als vanuit dromen
tot ons gekomen,
verschijnt een zeil.

Wij zien, een rimpel
in ’t licht, de wimpel
hoog in de mist
voorbij ons drijven.
Daaronder blijven
als weggewist

de vage lijnen,
die weer verdwijnen.
Een horen klinkt,
en van een schinkel
rukt het gerinkel.
En dan verzinkt

alles in ’t wijde
vaal uitgespreide
voor ons gezicht.
De mist, al nauwer,
dan bleek, dan grauwer
klemt om ons dicht.

Jan Prins

Mist Weetjes

Zeemist of zeevlam 

Zeemist of ook zeevlam genoemd is een plotseling van zee opkomende mist. Dit gebeurt wanneer koude lucht over relatief warm zeewater stroomt of wanneer warme lucht in aanraking komt met een koude zee. In het voorjaar en het begin van de zomer kan bij aanvoer van warme lucht uit Zuid-Europa boven de koude Noordzee een uitgestrekt mistgebied ontstaan. Als de aflandige zuidoostelijke wind in Nederland niet sterk is, gaat langs de kust in de loop van de middag een wind van zee waaien, zodat de mist landinwaarts drijft. De temperatuur van het Noordzeewater is dan (veel) lager dan de luchttemperatuur, met als gevolg dat het pal aan de kust dagen mistig of bewolkt kan blijven, terwijl het 10 of 20 kilometer landinwaarts zonnig weer is.

Een andersoortige mist boven zee wordt arctische zeerook genoemd. Dit is een mistsoort die ontstaat als zeer koude (vaak arctische) lucht boven relatief warm zeewater uitstroomt. Het is een ondiepe onstabiele mistsoort, die overkomt als damp. Vaak is van schepen alleen de brug te zien die “boven de mist vaart“.

Invloed van zeezout

Mist wordt gevormd wanneer lucht verzadigd is met water. Boven de zee kan dit al voorkomen bij een relatieve vochtigheidsgraad van minder dan 100%. Dit komt doordat fijne zeezoutdeeltjes erg effectief werken als een hygroscopische kern voor de vorming van mistdruppeltjes. Daarbij ontstaat een mengsel van water en zout met een verlaagde druppel-oppervlaktespanning, met als gevolg dat zeemist zich al kan vormen bij een relatieve vochtigheidsgraad boven de 97% in plaats van 100%.

Landmist

Mist boven land kan ontstaan door afkoeling rond zonsondergang of vaak pas tegen zonsopkomst en vormt zich meestal het eerst boven een weiland, waarschijnlijk in de buurt van een sloot waar de lucht vochtig is. De vorming van mist hangt af van veel factoren, zoals luchtvervuiling, begroeiing en ook de nabijheid van open water.

Hoe ver kun je zien bij: 

Zeer dichte mist: zicht minder dan 50 meter
Dichte mist: zicht minder dan 200 meter
Mist: zicht minder dan 1000 meter
Nevel: zicht meer dan 1000 meter

Dern the fog

Luierend, luisterend naar de stilte. Er was een dikke mist, en op de vlotten die voorbij dreven sloegen ze tinnen pannen tegen elkaar
zodat de stoomboten niet over hen heen zouden varen.
Een schouw of een vlot voer zo dichtbij dat we ze konden horen praten, vloeken en lachen –
We hoorden ze duidelijk; maar we konden geen teken van ze zien; het voelde best eng ; het was alsof geesten op die manier in de lucht voorbij zweefden.
Jim zei dat hij geloofde dat het echt geesten waren; maar ik zeg: “Nee; geesten zouden niet zeggen: ‘Dern the dern fog.’

Huckleberry Finn

Misthoorn

Een misthoorn (soms ook: nautofoon) is een akoestisch hulpmiddel voor de navigatie op zee. Een misthoorn produceert met een bepaalde regelmaat een luid waarschuwingssignaal, dat van verre te horen is.
Misthoorn m. (-s), grote hoorn op zeeschepen, dienende om bij mistig weder door het geven van signalen aanvaring te voorkomen, en aan de kust, om nabijzijnde schepen te waarschuwen;

De foto’s in dit blog zijn van Annemarie Bücker, Nico Ingels, Nienke Malipaard, Martine Moens, Hanneke Lucasse, Sandra Harthoorn, Zeelandnet, Beeldbank Zeeland en het Seasidesblog archief. De tekstpassage is vrij vertaald uit Huckleberry Finn. Het gedicht is van Jan Prins. De weetjes komen uit Wikipedia.